Physical Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124
Physical Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124
Niecierpki, rośliny charakteryzujące się zazwyczaj rocznym cyklem życia, stanowią popularny wybór do dekoracji ogrodów, balkonowych skrzynek czy innych pojemników. Te estetyczne kwiaty mogą różnić się rozmiarami – od bardzo dużych i efektownych do małych, ledwo zauważalnych. Mają tendencję do najlepszego wzrostu w miejscach o ograniczonym nasłonecznieniu lub półcienistych. Istnieją pewne istotne informacje, które warto znać na temat sposobów pielęgnacji i uprawy tych kwiecistych roślin.
Należące do rodziny Balsaminaceae, niecierpki często występują jako gatunki jednoroczne. W naszym kraju dominują formy ozdobne, chociaż można również spotkać dziko występujące warianty. Unikatowym aspektem niecierpków jest ich sposób na rozprzestrzenianie się – przez torebki nasienne, które eksplodują pod wpływem ciśnienia, rozsiewając nasiona daleko wokół. To zjawisko autochory (samo-rozsiewania) może być stymulowane nawet przez delikatny dotyk lub podmuch wiatru. Stąd wzięła się nazwa „niecierpek”, nawiązująca do ich 'niecierpliwej’ natury.
Impatiens Walleriana znany też jako Niecierpek Wallera pochodzi z afrykańskiej tropiki i Zanzibaru i może osiągnąć wysokość 60 cm. Uprawiany w Polsce za sprawą jasnych i soczystych łodyg oraz liści o kształcie od lancetowatego do owalnego. Kwitnący obficie niecierpek oferuje płaskie kwiaty z ostrogą i centralnie umieszczonym oczkiem, przechodzące przez szeroki zakres barw: białe, różowe, czerwone aż po lawendowe oraz dwubarwne opcje.
Nie bez znaczenia jest fakt, że ta roślina potrafi kwitnąć cały rok przy odpowiedniej pielęgnacji. Preferuje żyzną glebę o średniej spoistości oraz dostatecznej wilgotności i dobrze reaguje na słoneczne lokalizacje dla bujniejszego kwitnienia. Wysiewanie nasion proponuje się w marcu przy użyciu ciepłej szklarni; następnie młode rośliny przenieść należy do doniczek wielodoniczkowych przed finalnym posadzeniem w maju. Warunki chłodnego lata przynoszą roślinom ryzyko zamierania.
Osobno warto wspomnieć o Niecierpku balsamina (Impatiens Balsamina), który swoje naturalne korzenie ma w Indiach oraz Chinach. Znany również jako roślina osiągająca do 70cm wysokości, niecierpek balsamina wyróżnia się mocnymi, soczystymi łodygami, na których gęsto rozmieszczone są lancetowate liście z piłkowanymi krawędziami. Jednoosobowe, grzebieniaste kwiaty o różowej barwie i średnicy od 2 do 3 cm pojawiają się na krótkich szypułkach umieszczonych przy liściach. Okres kwitnienia przypada na lipiec i sierpień. Konieczności pielęgnacyjne tego niecierpka są porównywalne z potrzebami niecierpka Walleriana; jednakże cechuje się tym, że lepiej rozwija się na zewnątrz – w ogródkach, na balkonach czy tarasach niż w warunkach domowych.
Niecierpek nowogwinejski (Impatiens hawkeri), występujący naturanie w Nowej Gwinei oraz na Wyspach Salomona, w Polsce zdobi głównie ogrody lub wnętrza jako dekoracja. Ze względu na krótką łodygę nie dorasta do dużych rozmiarów; zwykle osiąga jedynie kilkanaście centymetrów. Jego duże, intensywnie zabarwione kwiaty o średnicy około 5 cm mogą przybrać wiele odcieni — od białego i różowego po pomarańczowy i czerwony. Uprawa tego gatunku jest prosta: wymaga usuwania przekwitłych kwiatostanów oraz regularnego podlewania i nawożenia. Jako roślina cieniolubna najlepiej czuje się w półcieniu; preferuje także żyzną i dobrze przepuszczalną glebę.
Z kolei niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora) pierwotnie występował dziko w północno-wschodniej Azji oraz wschodniej Europie. Trafił do polskich ogrodów botanicznych skąd następnie rozprzestrzenił się jako gatunek dzikorosnący. Aktualnie klasyfikowany jako rodzaj chwastu ruderalnego, często spotykany jest przy ścieżkach spacerowych, ulicach, a także na cmentarzach czy parkach miejskich. Mimo że pospolity nie jest uznawany za szczególnie ozdobny i uprawiany w odmianach dekoracyjnych. Preferuje stanowiska od cienistych do pół-cienistych; pełne nasłonecznienie powoduje jego uschnięcie; może osiągać do 60 cm wysokości.
Niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere) to gatunek szeroko rozpowszechniony prawie na całym obszarze Europy, Ameryki Północnej oraz Azji. Jest bardzo często spotykany w Polsce poza terenami wysokogórskimi. Hodowla tego typu niecierpka adaptuje się dobrze do polskiego klimatu.
Zatem uprawa tej rośliny nie należy do skomplikowanych. Jest to okaz roczny, który może dorastać do wysokości 180 cm. Posiada mocną, nieco zgrubiałą łodygę, która czasami osiąga średnicę do dwóch centymetrów. Charakteryzuje się on płytkim systemem korzeniowym, co sprawia, że jest łatwy w usuwaniu. Małe kwiaty tej rośliny, o wielkości zazwyczaj od 2 do 3 cm, prezentują się w różnych odcieniach żółci. Jak inne gatunki niecierpków, ten również rozprzestrzenia się samoistnie – nasiona są wystrzeliwane pod ciśnieniem z owoców. Niecierpek pospolity preferuje zacienione miejsca, bytując w lasach liściastych oraz iglastych. Jest to roślina czuła na zimno; ginie gdy pojawiają się pierwsze przymrozki.